Dereń
Dereń właściwy jest wysokim krzewem lub drzewem (3—9 m wysokości) z rodziny dereniowatych. Rośnie dziko na Krymie, Kaukazie i w Azji Środkowej, uprawiany jest w Azji Mniejszej, Europie Zachodniej i ZSRR (południowe rejony). Ma liście naprzeciwległe, szeroko- eliptyczne lub jajowate, zaostrzone, z charakterystycznym, pierzastym unerwieniem i łukowatymi nerwami bocznymi. Kwitnie w kwietniu przed rozwinięciem się liści. Kwiaty 4-krotne, obu- płciowe (czasem męsko sterylne), żółte, zebrane po 15—20 w bal- dachy. Zapylenie sąsiedzkie (między różnymi kwiatami tej samej odmiany. Owoce zbiera się podczas suchej pogody, przechowuje przesypane cukrem, zamrożone lub wysuszone. Plon świeżych owoców z jednego drzewa do 100 kg. Dereń rozmnaża się za pomocą nasion, sadzonek, odkładów, odrostów korzeniowych lub szczepienia na siewkach dziko rosnących osobników. Rozstawa sadzenia na plantacjach 6X8 m. Dereń prowadzi się w formie krzaczastej, rzadziej piennej.rośliny), możliwe też samozapylenie jeszcze w pączkach. Owoce wiszące, podługowate, jaskrawoczerwone, lila lub żółte. Owocem jest soczysty pestkowiec, u odmian uprawnych ważący do 5 g. Dojrzewa w sierpniu — wrześniu. Smak owoców cierpki, kwaśny, poprawia się po przymrozkach. Owoce dereniu zawierają 1,5—2,9% kwasów organicznych (głównie jabłkowego), 0,6% garbników, 7—9% cukrów, do 105 mg% witaminy C i witaminę P. Nasiona zawierają do 34% tłuszczu (używany do wyrobu mydła). Owoce przerabia się na sok, konfitury, powidła, kisiele, kompoty, marynaty, pastiłę, nadzienie do cukierków, napoje, syropy, nalewki i wina, a przejrzałe jada na surowo. Korowina stanowi surowiec do chałupniczego wyrobu barwnika żółtego, owoce — barwnika oliwkowego i czarnobrązowego. Korowina i liście zawierają garbniki. Trwałe drewno nadaje się dobrze do politurowania, do produkcji drobnych wyrobów i czółenek tkackich, z gałązek wyplata się kosze. W celach leczniczych stosuje się owoce dereniu przy schorzeniach żołądkowo-jelitowych. Odwar i napar z owoców, rozgniecione owoce, roztarte z miodem lub żółtkiem jaja podaje się przy biegunce. Dereń zalecany jest w przypadku zaburzeń przemiany materii, niedokrwistości, podagry i chorób skórnych. Konfitury używane są przy przeziębieniu i bólach żołądka. Napar z ulistnionych gałązek jest środkiem żółci- i moczopędnym. Nalewka z kwiatów, sok i napar z owoców stosuje się w lecznictwie ludowym przeciw febrze (gorączce), korę — jako środek wzmacniający i pobudzający. Świeże korzenie używane są w homeopatii do leczenia malarii. W Japonii i Chinach analogiczne zastosowanie lecznicze znajduje dereń lekarski
